ด้วยคำจำกัดความที่ว่า “มุ่งมั่นเกษตรปลอดภัย ใส่ใจสิ่งแวดล้อม น้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง” และแนวความคิด “กินทุกอย่างที่ปลูก และปลูกทุกอย่างที่กิน” ทำให้กิจกรรมทางการเกษตรในเนื้อที่กว่า 34 ไร่ ของศูนย์ปราชญ์บ้านน้ำพุ ของนายเอกวิทย์ สายแก้วเทศ เป็นทั้งแปลงปลูกพืชผักสวนครัว สวนสมุนไพร บ่อเลี้ยงสัตว์น้ำจืด โรงเพาะเห็ด แหล่งผลิตพืชผลทางการเกษตร แหล่งแปรรูปสินค้าเกษตร แหล่งผลิตและสนับสนุนปัจจัยการผลิตของสมาชิกในกลุ่มเกษตรกรทำสวนบ้านน้ำพุและใกล้เคียง โดยเป็นที่ทำการของกลุ่มฯ เป็นแหล่งเรียนรู้ทางการเกษตร การอนุรักษ์ดินและน้ำ จุดถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์กว่า...

น้ำผักสะทอน ผักสะทอนเป็นพืชยืนต้นขึ้นตามพื้นที่ภูเขาสูงมีมาเป็นร้อย ๆ ปี ลักษณะเป็นพืชทรงพุ่มแตกใบอ่อน ในเดือนภุมภาพันธ์ของทุกปี ชาวบ้านนิยมนำใบอ่อนผักสะทอนมาหมักเพื่อใช้ทดแทนน้ำปลาจากพืช และนำไปปรุงอาหารชนิดต่าง ๆ ซึ่งน้ำผักสะทอนจะมีคุณค่าทางอาหารมีโปรตีนและวิตามิน จะนำมาปรุงอาหารประเภทต่าง ๆ เช่น แกงอ่อม แกงซั้ว ส้มตำน้ำผักสะทอน แจ่วดำน้ำผักสะทอน ซึ่งเป็นอาหารพื้นบ้านในชุมชนคนด่านซ้าย ใบสะทอน หรือต้นสะทอนจะมีทั้งหมด 3 สายพันธ์ คือ สะทอนจั่น สะทอนจาน และสะทอนวัว...

ศูนย์การเรียนรู้ผึ้ง ตั้งอยู่ ณ ที่ทำการบ้านผู้ใหญ่วุด หรือนายวิธัช สุวรรณเกิด หมู่ที่ 12 บ้านนาเวียงใหญ่ อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ซึ่ง ผู้สูงอายุในหมู่บ้านนาเวียงใหญ่ จะสาธิตและถ่ายทอดการทำต้นผึ้งให้กับนักเรียน นักศึกษา และนักท่องเที่ยวทั่วไป ต้นผึ้ง เป็นสื่อสัญลักษณ์ของการเคารพบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์สูงสุดที่เป็นปูชนียสถานที่สำคัญของจังหวัดเลย นั่นคือ องค์พระธาตุศรีสองรัก ศูนย์รวมแห่งศรัทธาของชาวไทเลย ตลอดจนชาวลาว เพื่อนบ้านประเทศข้างเคียงมากกว่า 400 ปี...